update 2023 : เนื้อหายังใช้งานได้อยู่ใน 2023 นี้ เพราะเป็นเพียง concept เท่านั้น ซึ่งยังใช้งานได้จริงในปัจจุบัน

ผมยังเห็นว่าคนเป็นจำนวนมากยังไม่เข้าใจว่าการทำฟาร์มที่แท้จริงนั้นเกิดอะไรขึ้นในแต่ละขั้นตอนบ้างผมจึงต้องกลับมาอธิบายเรื่องที่เป็นพื้นฐานในเนื้อหานี้ เพื่ออธิบายให้ทุกคนเข้าใจแบบเห็นภาพกันง่ายๆตั้งแต่ต้นจนจบ คือตั้งแต่มี stable coin ในมือจนไปฟาร์มได้รางวัลออกมาขายทิ้งจนเลิกฟาร์มกลับมาเป็น stable coin เลย ผมจะอธิบายโดยใช้รูปประกอบไปทีละขั้นตอนเพื่อให้เข้าใจว่าเราจะต้องทำอะไรบ้าง และแต่ละขั้นตอนเกิดอะไรขึ้นบ้าง

แต่เนื้อหานี้ เน้นแค่ให้ทำความเข้าใจในภาพใหญ่ๆเท่านั้น ไม่ได้เน้นให้ทำได้ ทำเป็น เพราะว่ารายละเอียดแต่ละขั้นตอนมันเยอะมาก โดยจะต้องแยกเนื้อหาออกไปเพื่ออธิบายภายหลังเป็นเรื่องย่อยๆแทน และตัวเลขทั้งหมด เป็นเลขสมมุติ เพื่อความเข้าใจง่ายๆครับ

การทำฟาร์มคืออะไร

จริงๆแล้วมันย่อมาจาก Yield Farming มันเป็นการหากำไรที่มีลักษณะคล้ายกับการทำฟาร์มจริงๆ ถ้าพูดเป็นภาษาไทย ก็จะเป็นลักษณะเหมือนการทำไร่ทำสวนซะมากกว่า แนวๆ เป็นชาวนา ชาวสวน ในเชิงเปรียบเทียบ เพราะว่ามันจะต้องเริ่มต้นตั้งแต่ขั้นตอนการหว่านเมล็ด (ใส่เงินเข้าไป) รอเก็บเกี่ยว (harvest ดอก ผล ออกมา) เอาผลผลิตไปขายตลาด (swap กลับเป็นเงิน) แล้วก็วนไปแบบนี้ไปเรื่อยๆ 

รู้จัก stablecoin แบบง่ายๆ

Stablecoin มันคือ Token ตัวหนึ่ง ที่มูลค่าคงที่ เมื่อเทียบกับระบบการเงินปัจจุบัน เช่น BUSD , USDT เป็น stablecoin ที่ 1 Token ของมัน จะมีมูลค่า ประมาณ 1 US Dollar ที่ใช้คำว่าประมาณนั่นก็เป็นเพราะว่ามันไม่ได้เป๊ะแบบนั้นเสมอไป มีช่วงราคาแกว่งๆเหมือนกัน แนะนำให้อ่านเรื่อง stablecoin เพิ่มเติมได้จาก Stable coin ที่ไม่ stable

เริ่มต้นทำฟาร์ม

การเริ่มต้นทำฟาร์ม ง่ายมากๆ เริ่มต้นจากความโลภที่เราทุกคนมีอยู่แล้ว ด้วยการเห็นผลตอบแทนที่ดีเวอร์เหลือเกิน แบบนี้

จะเห็นว่า เค้าบอกว่าใช้ BUSD-USDT LP นั่นล่ะครับ คือเมล็ดพันธุ์ที่เราต้องเอาไปใส่ให้เขา เพื่อให้มันสร้างดอกออกผลมาให้เรา ผมจะค่อยๆไล่ไปทีละขั้นตอนเลยนะ 

ขั้นที่ 1 เงินที่อยู่ในกระเป๋าเรา

ผมสมมุติให้เริ่มต้นเรามีเงินอยู่ในกระเป๋า 500 BUSD และ 500 USDT หน้าตาเป็นแบบนี้

ซึ่งการที่เราจะมี token stablecoin มาได้ เราก็ต้องเอาเงินบาทที่เรามีไปซื้อเป็น Cryptocurrency มาก่อน ซึ่งเคยเล่าไปแล้ว ในนี้  การเปลี่ยนจากเงินบาทให้เป็น Cryptocurrency ในนั้นจะเป็นการเปลี่ยนเงินบาทให้เป็น USDT ส่วน BUSD นั้น ซื้อที่ exchange อื่นได้ หรือว่าเอา USDT ไปแลกเป็น BUSD ที่ Binance.com อีกทีก็ได้เหมือนกัน แล้วแต่เราเลย 

เมื่อเรามี 2 เหรียญนี้แล้วเราก็ต้องโอนเข้าไปใน Metamask wallet การโอน Cryptocurrency ออกจาก Binance ไป Metamask wallet และต้องไม่ลืม โอน BNB เข้าไปด้วย เพราะทุกธุรกรรมที่เกิดขึ้นใน Metamask ต้องจ่าย gas fee ด้วย BNB เท่านั้น (รายละเอียดเรื่อง gas fee Gas fee ค่าธรรมเนียมที่กลับกำไรให้เป็นขาดทุนได้โดยไม่รู้ตัว)

ขั้นที่ 2 Add LP

เมื่อเรามีเงินแล้ว เราจะต้องเอาเงินไปฝาก เพื่อรับเป็นหนังสือยืนยันการฝากกลับมา สิ่งนั้นเราจะเรียกว่า LP Token โดยแต่ละคู่ Token ก็จะเป็นหนังสือสัญญา (LP Token) คนละตัวกัน แต่ถ้าเป็นคู่เดียวกัน การเพิ่ม LP Token มันจะเอาไปรวมกับของเดิม

ในขั้นตอนนี้สามารถอธิบายได้ดังรูปนี้เราจะทำการฝากแต่ละเหรียญจำนวน 200 เหรียญเข้าไปพร้อมๆกันแล้วหลังจากนั้น DEX ก็จะคืน LP Token มาให้เรา ในที่นี้ผมกำหนดให้มูลค่า $2 มีค่าเท่ากับ 1 LP Token นะครับ ซึ่งโดยปกติแล้วแต่ละ LP Token จะมีมูลค่ากำกับที่ไม่เท่ากัน แต่จะประกอบด้วย 2 เหรียญ มูลค่าเท่ากันเสมอ (นับที่มูลค่านะครับ ไม่ใช่จำนวนเหรียญ)

เมื่อจบขั้นตอนนี้ในกระเป๋าเราจะเหลือ BUSD,USDT อย่างละ 300 Token และ ได้ LP Token มาอีก 200 Token ซึ่งถึงจุดนี้ถ้าเราแลก LP Token กลับเลย ก็จะได้ อย่างละ 200 Token (BUSD,USDT) คืนเท่าเดิมนั่นเอง 

ซึ่ง LP Token นี้โอนไปให้ใครที่ไหนยังไงก็ได้ ถ้าใครมีในมือ เอาไปแลกคืนได้ เพราะมันไม่ระบุชื่อ เปรียบเหมือนเรามีหนังสือตราสารหนี้แบบไม่ระบุชื่ออยู่ในมือเราละ

ขั้นตอนจริงๆ อธิบายไว้ในนี้แล้ว Farm บน pancake

สรุปขั้นตอนนี้ในกระเป๋าเราจะมี 300 BUSD, 300 USDT , 200 LP Token

ขั้นที่ 3 Stake

ขั้นตอนนี้ คือการเอาหนังสือสัญญาการฝากเงิน (LP Token) ไปมอบให้กับ Platform นั้นๆ เพื่อให้เขาดูแลรักษาแทนเรา แล้วเขาจะให้ผลตอบแทนมาเป็น Governance Token อีกที

โดยในขั้นตอนนี้เราก็ทำการ Stake 200 LP Token ที่เรามีทั้งหมดเข้าไปเลย จริงๆเราสามารถเลือกได้ว่าจะ stake เข้าไปเท่าไร จากนั้น Platform ก็จะเอา transaction ไปบันทึกว่า Wallet address ของเรา มีการฝากเข้าไปเท่าไรแล้ว แล้วคืนมาแค่ Transaction Hash ID เท่านั้น 

เมื่อถึงขั้นตอนนี้แล้วขอให้รู้เอาไว้ว่า 200BUSD + 200USDT นั้นไม่ได้เป็นของเราอีกต่อไปแล้ว เพราะเราไม่มีหลักฐานอะไรไปยืนยันแล้ว ยกเว้นธุรกรรมที่บันทึกใน blockchain ที่ไม่มีวันแก้ไขหรือยกเลิกได้เท่านั้น 

ขั้นตอนจริงๆ อธิบายไว้ในนี้แล้ว Farm บน pancake

สรุปขั้นตอนนี้ กระเป๋าเราจะเหลือเพียงแค่  300 BUSD, 300 USDT เท่านั้น 

ขั้นที่ 4 Harvest

หรือ เก็บเกี่ยวผลผลิต นั่นแหล่ะ เราก็เพียงแค่กด Harvest เท่านั้น แพลตฟอร์มเหล่านั้นก็จะคืน Governance Token มาให้เราเป็นรางวัล (รายละเอียด เรื่อง Reward มาจากไหน , ทำความรู้จัก Governance token) ในขณะที่เมล็ดพันธุ์ที่เราเคยหว่านเอาไว้ในขั้นตอน Stake ก็ยังทำหน้าที่ต่อเนื่องต่อไป 

ผมสมมุติให้ขั้นตอนนี้ระบบคืนมาให้ 25 Governance Token ก็จะอธิบายได้ด้วยภาพดังต่อไปนี้

สรุปขั้นตอนนี้ กระเป๋าเราจะมี  300 BUSD, 300 USDT, 25 Governance Token 

ขั้นที่ 5 Swap

การแลกเปลี่ยนหรือเรามักจะรู้จักกันในชีวิตจริงว่าการซื้อขาย จริงๆแล้วมันคือการ แลกเปลี่ยนสิ่งหนึ่งกับอีกสิ่งหนึ่ง โดยในชีวิตเราใช้เงินเป็นสื่อกลางนั่นเอง แต่ใน Cryptocurrency ก็คือการ Swap ระหว่าง Token <> Token นั่นแหล่ะ

เมื่อจบขั้นตอนนี้กระเป๋าเราจะมี 350 BUSD, 300 USDT ได้กำไรมาแล้ว 50 BUSD นี่ไงครับ กำไรมาจากตรงนี้จุดนึงแล้ว แต่ยังมีอีก

ขั้นที่ 6 Unstake

เมื่อเรารู้สึกว่าสวนหรือไร่นาที่เรากำลังทำอยู่นั้นให้ผลผลิตที่ไม่ค่อยดีแล้ว เราอยากจะย้ายไปที่อื่นสิ่งแรกที่เราต้องทำก็คือ Unstake เพื่อเอาเมล็ดพันธุ์ เรากลับมาก่อน

กรณีนี้ผมเอาออกมาหมดเลย (สมมุติว่ามี ดอกรอจ่ายอีก 10 Governance token) ในกระเป๋าเราก็จะมี 350 BUSD, 300 USDT, 200 LP Token, 10 Governance Token 

ขั้นที่ 7 Remove LP

ถ้าถึงจุดที่เราอยากจะได้เป็นเงินคืนกลับมาแล้วเราก็เพียงแค่ถือหนังสือสัญญา หรือ LP Token กลับไปแลกกลับมาเป็นเงินตามเดิม ซึ่งขั้นตอนนี้เราเรียกว่า Remove LP 

ดังนั้นเมื่อถึงตอนนี้ในกระเป๋าเราก็จะมี 555 BUSD , 505 USDT, 10 Governance Token

ซึ่งจะเห็นว่าเราได้กำไรมา 55 BUSD , 5 USDT นับตั้งแต่ตอนเริ่ม และมี 10 Governance Token ในมือ ให้ไป swap มาเป็น BUSD หรือ USDT เพิ่มได้อีกด้วย

และนี่ก็คือขั้นตอนทั้งหมดในภาพใหญ่ ที่หลายคนยังไม่เข้าใจ หรือจินตนาการไม่ออกว่ามันคือกระบวนการทำอะไรยังไงบ้าง คิดว่าการอธิบายเป็นรูปนี้จะทำให้เข้าใจได้ง่ายมากขึ้น เพราะการที่เราเข้าใจมันอย่างดีเราจะรู้ได้ว่าขั้นตอนไหนมีความเสี่ยงอย่างไรบ้าง อย่างที่เรา stake ไปทั้งหมด นั่นคือเราเอาเงินทั้งหมดนั้นมอบให้ platform ไปแล้วนั่นเอง เรามีเพียง blockchain เป็นตัวยืนยันธุรกรรมเท่านั้น ถ้าโค้ดเค้าสามารถขโมย LP Token จากเราไปได้ เราก็เสีย 200 BUSD, 200 USDT ไปได้ทันที เพราะ LP Token คือหนังสือฝาก ที่ไม่ได้ระบุชื่อ ใครก็สามารถไปแลกเงินคืนได้

สำหรับรายละเอียดขั้นตอนต่างๆนั้น ถ้าเป็นมือใหม่ควรจะอ่านเรียงตามลำดับ https://bemyblockchain.com/story-timeline เพราะจะเริ่มตั้งแต่ตอนที่ยังเป็นเงินบาทจนกระทั่งสามารถเอาไป stake ได้จริง รวมทั้งจนจบกลับมาเป็นเงินบาทอีกครั้งได้เลย 

และถ้าคุณเป็นมือใหม่ อยากให้เน้นที่ Stablecoin เป็นหลักก่อน เพราะว่าการฟาร์มในเนื้อหาช่วงแรก แม้ว่าจะมีการ hedge เพื่อป้องกันความเสี่ยงเอาไว้ก็จริงแต่ว่าจะทำให้ยุ่งยากในการที่จะต้องทำความเข้าใจ Future market ด้วย สัญญาล่วงหน้า (Future) ใช้ให้ดี มีประโยชน์ ลดความเสี่ยง port ได้ และไหนจะเรื่อง Impermanent Loss (IL) เรื่องสำคัญที่ทำให้กำไรหรือขาดทุนได้ ดังนั้น stable coin + stable coin จะเข้าใจง่ายที่สุดสำหรับการฟาร์ม เมื่อแก่กล้าวิชา ค่อยขยับไปเป็น non stable และใช้การ Short hedge คืออะไร และวิธีการ Short hedge เพื่อปกป้องต้นทุน ต่อไป